Konu: Doğada Yıldırım Tehlikesi
Yazan: S. Emrah Bayrak
Tarih: 11/25/2005
1980 ve 1995 yılları arasında sadece ABD de yıldırım nedenli 82 ölüm vakası gerçekleşmiştir. Ülkemizde bu tip bir istatistik olmasa da açık alanlardaki yerleşim birimlerinin çokluğu nedeniyle yıldırım sonucu ölümlerin çok daha fazla olduğu tahmin edilmektedir.
Yıldırım düşmesi geniş bir alana yayılan bir elektrik akımıdır ve her elektrik akımı gibi size ulastığında kalbinizin ve solunumuzun durmasına ve yanıklara sebep olabilir. Doğa kosullarında elinizden geldiğince farkına varmadan bir fırtınaya yakalanmamaya çalışın. Eger şimşekler siz şehir dışındayken çakmaya başlıyorsa çabuk harekete geçin. Doğa koşullarında bir fırtınaya yakalandığınızda:
– Yalnız ve yüksek agaçlardan ve benzeri cisimlerden uzaklaşın. Tek başına duran yüksek nesneler yıldırımın en çok düstügü noktalardır.
– Sırtlardan ve tepelerden inin. Yıldırım, çıkıntılı topoğrafik oluşumlara düşmeye eğilim gösterir. Kötü havalarda yüksek noktalardan ve açık alanlardan uzak durun. Daha alçak alanlara yönelin.
– Durgun ya da akan sulardan uzak durun.
– Dıştan metal destekli çantalar, batonlar, kramponlar ve kazmalar dahil olmak üzere, üstünüzdeki bütün metal ve karbon bazlı eşyalardan kurtulun.
– Alçak mağara ve sarkıtlardan uzak durun. Yıldırım akımı kolaylıkla magara aralığı üzerinden atlama yaparak girişte duran bir insanın çarpılmasına neden olabilir.
– Kendinizi topraktan soyutlayın. içten mat destekli çantaların üzerine veya matınızın üzerine oturun veya ayaklarınızı kendinize çekerek yere çömelin. Temas alanı artacağından sakın yere yatmayın.
– Grubunuzda bulunan arkadaşlarınızdan en az 10 metre (mümkünse daha fazla) uzaklaşın.
– Yıldırıma maruz kalan bir kişinin aynen normal elektrik çarpmasında oldugu gibi suni teneffüs ve kalp masajı ile hayata dönebileceğiniz unutmayın.
– En iyi yer neresi? Alçak bir alanda, kabaca birbirine eşdeger boydaki agaç topluluklarının bulunduğu alanlar veya açık bir alanın en alçak bir kesimi.
Yıldırım ne kadar yakınınıza düştü? Şimşeği görmenizle sesini duymanız arasındaki zamanı ölçün. Ses yaklaşık olarak saniyede 300 metre ilerler. Eğer şimşeği gördükten 10 saniye sonra sesi size ulasiyorsa fırtına yaklaşık 3 km. ötenizdedir. Eger bir sonraki şimşeğin sesi size daha kısa sürede geliyorsa bu fırtına size yaklaşıyor anlamına gelir.